Wytwarzanie

Z Minecraft Wiki Polska
Wersja z dnia 13:44, 24 lip 2015 autorstwa IdefixBot (dyskusja | edycje) (Bot: Modifying ko:조합 (R).)
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
Potrzebny opiekun!
Artykuł potrzebuje opiekuna, który będzie aktualizował go, kiedy treść ulegnie zdezaktualizowaniu.
Jesteś w stanie pomóc? Zarejestruj się i dopisz do listy w projekcie Aktualizacja.

Szablon:Na medal

Pole do Craftingu w rozmiarze 2x2
Pole do Craftingu w rozmiarze 3x3

Crafting (z ang. (to) craft, "rzemiosło", "tworzyć") to metoda, która pozwala na tworzenie wielu bloków, narzędzi, jedzenia i pozostałych elementów w Minecrafcie. W celu stworzenia (wycraftowania) czegoś, gracz musi umieścić przedmioty ze swojego ekwipunku w polach craftingowych, aby utworzyć odpowiedni wzór. Pola są dostępne w ekwipunku gracza oraz na stole warsztatowym. Receptury mogą zostać odbite w pionie i dzielą się na dwa typy: określone i nieokreślone. Określona receptura to np. łuk, który musi mieć patyk i nici w odpowiednich miejscach. Nieokreślona, np. oko pająka może mieć składniki gdziekolwiek na polach craftingu.


Gracz ma dostęp do pól Craftingowych o rozmiarze 2x2 w okienku inwentarza, z którego może zawsze korzystać. Przedmioty, których wykonanie zajmuje od jednej do czterech kratek mogą być wykonywanie właśnie tu. By uzyskać dostęp do pola 3x3, należy stworzyć stół warsztatowy, umieścić go w dowolnym miejscu w świecie gry i kliknąć na niego prawym przyciskiem myszy. Spowoduje to otworzenie się okna z polem do Craftingu 3x3, dającego graczowi możliwość stworzenia ogromnej ilości obiektów znajdujących się w grze.

Kompletna lista wszystkich dostępnych przepisów

Podstawowe receptury

Nazwa Składniki Wejście » Wyjście Opis
Deski Drewno




4

4

4

4

4

4

4

4













Używane jako budulec, materiał i opał.
Patyki Deski




4




















Potrzebne do stworzenia pochodni, strzał, znaków, płotów i rękojeści do narzędzi.
Pochodnie Patyk
+
Węgiel
lub
Węgiel drzewny





4






Pochodnie emitują światło. Mogą także topić śnieg i lód.
Eteryczne pochodnie Patyk
+
Węgiel
lub
Węgiel drzewny
+
Gleba dusz





4






Eteryczne pochodnie emitują światło, jednak słabsze niż zwykła pochodnia.
Stół rzemieślniczy Deski






































Daje graczowi dostęp do pola wytwarzania w rozmiarze 3x3. Niezbędny do prowadzenia dalszej rozgrywki w trybie gry przetrwania.
Piec Bruk


















Służy do wytapiania rud, pieczenia żywności itp.
Skrzynia Deski


































































Używana do przechowywania przedmiotów i bloków.
Łóżko Wełna
+
Deski





































































Sosnowe deski

Ciemne deski



Sosnowe deski

Ciemne deski



Sosnowe deski

Ciemne deski

Używane do zmieniania punktu spawnu gracza oraz zmieniania nocy w dzień. Można użyć dowolnego koloru wełny i drewna.


Recepty na bloki

Crafting/bloki

Recepty na narzędzia

Nazwa Składniki Wejście → Wyjście Opis
Kilof Patyki
+
Deski,
bruk,
czernit,
sztabki żelaza,
sztabki złota
lub diamenty.






























Używany do szybkiego wydobywania bloków opartych na kamieniu i minerałów.
Siekiera Patyki
+
Deski,
bruk,
czernit,
sztabki żelaza,
sztabki złota
lub diamenty.






























Używana do szybkiego ścinania bloków opartych na drewnie.
Łopata Patyki
+
Deski,
bruk,
czernit,
sztabki żelaza,
sztabki złota
lub diamenty.




















Używana do szybkiego wydobywania trawy, ziemi, błota, piasku, żwiru i śniegu. Wymagana, by zdobyć śnieżki.
Motyka Patyki
+
Deski,
bruk,
czernit,
sztabki żelaza,
sztabki złota
lub diamenty.

























Niezbędna w rolnictwie.
Krzesiwo Sztabka żelaza
+
Krzemień










Używane, by stworzyć ogień.
Nożyce Sztabki żelaza










Używane do ścinania liści z drzew oraz wydobywania uschniętych krzaków, paproci, trawy, trawy morskiej, netherowych kiełków i innych roślin, które nie wypadają po zniszczeniu ręką. Są także używane do strzyżenia owiec.
Sakwa Nici
+
Królicza skóra



Skawa






Dostępna wyłącznie za pomocą polecenia /give lub poprzez włączenie paczki danych „bundle”.
Wiadro Sztabki żelaza










Używane do przechowywania i transportowania wody, lawy i mleka.
Kompas Sztabki żelaza
+
sproszkowany redstone










Wskazuje miejsce odrodzenia gracza.
Kompas powrotny Odłamki pogłosu
+
Kompas










Wskazuje miejsce ostatniej śmierci gracza.
Zegar Sztabki złota
+
sproszkowany redstone



Zegar






Pokazuje aktualną porę dnia.
Mapa Papier
+
kompas



Mapa (przedmiot)






Używana do odnajdywania lokacji w obszarze eksplorowanym przez gracza.
Wędka Patyki
+
nici










Używana do złowienia ryby.
Marchewka na patyku Wędka
+
Marchewka










Używana do kierowania świnią.
Spaczony grzyb na patyku Wędka
+
Spaczony grzyb










Używana do kierowania magmołazem.
Smycz Nici
+
Kula szlamu




2






Używana do łapania mobów i przywiązywania ich do płotów.
Ognista kula Płomienny proszek
+
Węgiel
+
Proch










Używana do podpalania. Można ją wystrzelić z dozownika.
Luneta Odłamek ametystu
+
Sztabki miedzi










Służy do powiększania dalekiego widoku.
Pędzel Pióro
+
Sztabka miedzi
+
Patyk










Za jego pomocą można zdobywać starożytne artefakty, szczotkując podejrzany piasek lub podejrzany żwir.


Recepty na broń

Nazwa Składniki Wejście → Wyjście Opis
Miecz Patyk
+
deski,
bruk,
czernit,
sztabki żelaza,
sztabki złota
lub diamenty














































Służy do ataku wręcz i zadaje więcej obrażeń niż ręka.
Tarcza Deski
+
sztabka żelaza




















































Narzędzie, wykorzystywane do obrony przed dosięgającymi gracza atakami.
Łuk Patyki
+
nici










Broń dystansowa. Można ją naładować, naciągając cięciwę, przez co zadaje więcej obrażeń.
Kusza Patyki
+
sztabka żelaza
+
nici
+
zaczep na linkę










Broń dystansowa. Po naładowaniu można schować ją w ekwipunku i w dowolnym momencie wystrzelić.
Strzała Krzemień
+
patyk
+
pióro




4






Podstawowa amunicja do łuku i kuszy.
Widmowa strzała Strzała
+
jasnopył




2






Po trafieniu moba/gracza tą strzałą na kilka sekund podświetlany jest jego kontur.
Strzała z miksturą Strzały
+
trwała miotana mikstura




8
Strzała Krzywdy8Strzała Leczenia8Strzała Niewidzialności8Strzała Skoku8Strzała widzenia w ciemności8Trująca Strzała8
8
Strzała Spowolnienia8Strzała Siły8Strzała Szybkości8
8
Strzała Osłabienia8


Trwała mikstura szkodyTrwała mikstura życia

Trwała mikstura widzenia w ciemnościTrwała mikstura trucizny









Po trafieniu moba/gracza tą strzałą nadajemy mu efekt mikstury, jaki miała wystrzelona przez nas strzała.

Recepty na elementy zbroi

Nazwa Składniki Wejście » Wyjście Opis
Hełm 5 skór lub
sztabek złota lub
sztabek żelaza lub
diamentów




























Napierśnik 8 skór lub
sztabek złota lub
sztabek żelaza lub
diamentów





































Nogawice 7 skór lub
sztabek złota lub
sztabek żelaza lub
diamentów


































Buty 4 skóry lub
sztabki złota lub
sztabki żelaza lub
diamenty

























Żółwia skorupa Tarczka










Skórzana zbroja dla konia 7 skór










Możliwa do wytworzenia w Bedrock Edition i
Java Edition.

Recepty na środki transportu

Nazwa Składniki Wejście » Wyjście Opis
Łódka Deski





Sosnowa łódkaDżunglowa łódka
Łódka z ciemnego dębu


Sosnowe deski

Ciemne deski



Sosnowe deski

Ciemne deski


Sosnowe deski

Ciemne deski


Sosnowe deski

Ciemne deski


Sosnowe deski

Ciemne deski
Używana by przemierzać wodę szybciej niż pływając.
Wagonik Sztabki żelaza










Używany do transportowania gracza lub moba przez tory.
Wagonik z piecem Piec
+
Wagonik



Wagonik z piecem






Używany do popychania innych wagoników po torach. Jako paliwo używa węgla lub węgla drzewnego.
Wagonik ze skrzynią Skrzynia
+
Wagonik










Używany by transportować przedmioty przez tory.
Wagonik z lejem Lej
+
Wagonik










Używany by zbierać przedmioty z torów.
Wagonik z TNT TNT
+
Wagonik










Używany do kontrolowanych eksplozji, które nie niszczą torów.
Tory Patyk
+
Sztabki żelaza




16






Używane do kierowania wagonikami.
Zasilane tory Patyk
+
Sztabki złota
+
Redstone




6






Używane do rozpędzania wagoników.
Tory aktywujące Sztabki żelaza
+
Pochodnia redstone



Tory aktywujące6






Używane do aktywowania wagonika z TNT. Potrafi dezaktywować wagonik z lejem.
Tory z czujnikiem Sztabki żelaza
+
Kamienna płyta naciskowa
+
Redstone




6






Używane do wysyłania sygnału, gdy znajduje się na nich wagonik.


Recepty na elementy mechanizmów

Nazwa Składniki Wejście » Wyjście Opis
Drzwi Deski

Sosnowe deski


Ciemne deski


Sosnowe deski


Ciemne deski



3

3

3

3

3

3

3

3

Sosnowe deski


Ciemne deski


Sosnowe deski


Ciemne deski



Sosnowe deski


Ciemne deski


Sosnowe deski


Ciemne deski


Drewniane drzwi mogą być otwierane i zamykane przy pomocy PPM i przy pomocy redstone.
Żelazne drzwi Sztabki żelaza




3






Żelazne drzwi mogą być otwieranie i zamykane tylko przy pomocy czerwonego proszku.
Klapa Deski




2

2

2

2

2

2

2

2
















































Klapa może być otwierana i zamykana podobnie jak Drzwi.
Żelazna klapa Sztabka żelaza










Działa podobnie jak drewniana klapa, może być jednak otwierana tylko przy pomocy elektryczności.
Lej Sztabka żelaza
+
Skrzynia










Używany do przechwytywania wyrzuconych przedmiotów i przenoszenia ich do innych kontenerów.
Płyta naciskowa Kamień
lub
Deski





































Używane do wysyłania ładunków elektrycznych, gdy gracz lub mob na niej stoi. Dodatkowo, drewniana płyta aktywuje się, gdy leży na niej blok lub przedmiot.
Wagowa płyta naciskowa Sztabka złota (lekka)
lub
Sztabka żelaza (ciężka)













Wysyła sygnał, zależnie od ilości przedmiotów na nią wyrzuconych.
Przycisk Kamień
lub
Deski




























Po wciśnięciu wysyła ładunek elektryczny. Pozostaje włączony przez sekundę. Drewniany może zostać aktywowany poprzez trafienie go strzałą.
Dźwignia Bruk
+
Patyk










Wysyła ładunek elektryczny po przełączeniu. Zmienia stan (ON/OFF) po kliknięciu.
Zaczep na linkę Sztabka żelaza
+
Patyk
+
Deski




2






Sosnowe deski

Ciemne deski


Dzięki niemu można zamocować nici do potykacza. Gdy gracz lub mob przekroczy rozpiętą nić, lub przerwie ją bez użycia nożyc to zaczep wysyła sygnał redstone. Można wykorzystać do pułapek.
Przekaźnik Kamień
+
Redstone
+
Pochodnia redstone










Stosowany w obwodach redstone jako wzmacniacz sygnału, opóźniacz lub dioda (przepuszcza sygnał tylko w jednym kierunku)
Komparator Kamień
+
Pochodnia redstone
+
Kwarc










Pozwala porównywać sygnały redstone o różnych mocach, wykrywać zawartość kontenerów, odbierać sygnały od bloku poleceń i przesyłać energię w czasie rzeczywistym.
Dozownik Bruk
+
Łuk
+
Redstone










Używane do wystrzeliwania różnych przedmiotów np. strzał.
Podajnik Bruk
+
Redstone










Używane do wyrzucania różnych przedmiotów, ale bez ich użycia.
Tłok Deski
+
Bruk
+
Redstone
+
Sztabka żelaza


Sosnowe deski

Ciemne deski



Sosnowe deski

Ciemne deski



Sosnowe deski

Ciemne deski








Używany do przesuwania bloków.
Lepki tłok Tłok
+
Kula szlamu










Używany do przesuwania i przyciągania bloków.
Lampa Redstone
+
Jasnogłaz










Wykorzystywana do oświetlenia. Topi śnieg i lód. Może być używana pod wodą. Zasilana jest za pomocą redstone.
Furtka Patyki
+
Deski




Furtka z brzozowego drewnaFurtka z świerkowego drewnaFurtka z tropikalnego drewnaFurtka z akacjowego drewnaFurtka z ciemnego drewna




Sosnowe deski

Ciemne deski





Sosnowe deski

Ciemne deski


Służy do przechodzenia przez płot.
Pochodnia redstone Redstone
+
Patyk










Wysyła ładunek elektryczny. Może być także używana jako oświetlenie, jednak nie jest to opłacalne, ponieważ daje mało światła.
Blok redstone Redstone










Działa jak pochodnia redstone, lecz nie da się go zgasić i może być przesuwany tłokami. Służy również do magazynowania dużej ilości redstone.
Redstone Blok redstone




9






Łatwy sposób na odzyskanie redstone z bloku redstone.
Blok dźwiękowy Deski
+
Redstone


Sosnowe deski

Ciemne deski



Sosnowe deski

Ciemne deski



Sosnowe deski

Ciemne deski




Sosnowe deski

Ciemne deski




Sosnowe deski

Ciemne deski



Sosnowe deski

Ciemne deski



Sosnowe deski

Ciemne deski



Sosnowe deski

Ciemne deski

Wydaje dźwięk który można regulować za pomocą PPM. Dźwięk zmienia się, w zależności od bloku, na którym znajduje się blok dźwiękowy.
Detektor światła dziennego Szkło
+
Kwarc
+
Drewniane półbloki







Drewniana płyta






Drewniana płyta






Drewniana płyta






Wysyła sygnał o różnej sile w zależności od pory dnia. Można go przełączać w tryb dzienny (wysyła sygnał w dzień) i nocny (wysyła syganał w nocy).
Skrzynia-pułapka Zaczep na linkę
+
Skrzynia










Działa jak normalna skrzynia, jednak czasie otwierania wysyła sygnał redstone.
Detektor Bruk
+
Redstone
+
Kwarc










Wykrywa zmiany stanu bloku znajdującego się w pobliżu. Zastępuje bramkę BUD Switch.
Pulpit Dowolna drewniana płyta
+
Biblioteczka






































Można umieścić na nim książkę i ją czytać. Przewracanie stron wysyła sygnał redstone.
Tory z czujnikiem Sztabki żelaza
+
Kamienna płyta naciskowa
+
Redstone




6






Wysyła sygnał, gdy znajduje się na nich wagonik.

Recepty na jedzenie

Nazwa Składniki Wejście » Wyjście Opis
Miska Deski




4



























Używane do zrobienia zupy grzybowej, gulaszu z królika i barszczu. Po zjedzeniu gracz otrzymuje miskę z powrotem.
Zupa grzybowa Czerwony grzyb
+
Brązowy grzyb
+
Miska












Dodaje . Kolejność grzybów nie gra roli.
Gulasz z królika Pieczony królik
+
Marchewka
+
Pieczony ziemniak
+
Czerwony grzyb
+
Miska










Dodaje .
Barszcz Burak ćwikłowy
+
Miska










Dodaje .
Chleb Pszenica










Dodaje .
Złote jabłko Sztabki złota
+
Jabłko










Dodaje i regeneruje zdrowie przez 5 sekund.
Zaklęte złote jabłko Bloki złota
+
Jabłko










Dodaje , posiada specjalne moce i błyskawiczną regenerację, która regeneruje do 4 () punktów życia na sekundę. Tylko Console Edition
Złota marchewka Marchewka
+
Bryłka złota










Dodaje .
Cukier Trzcina cukrowa










Używany do stworzenia ciasta i placka dyniowego.
Pszenica Snop siana




9






Używana do stworzenia chleba.
Ciasto Pszenica
+
Cukier
+
Jajko
+
Mleko










6 razy dodaje . Wiadra nie zostaną utracone w procesie tworzenia.
Ciastko Pszenica
+
Kakao




8






Dodaje .
Placek dyniowy Dynia
+
Jajko
+
Cukier










Dodaje .
Suszony wodorost Blok suszonych wodorostów



Suszony wodorost9

Blok suszonych wodorostów



Dodaje . Spożywa się je o ok. połowę krócej od innych przedmiotów.
Podejrzana potrawka Miska
+
Czerwony grzyb
+
Brązowy grzyb
+
Kwiaty




















Dodaje oraz kilka sekund efektu, zależnie od użytego kwiatu w procesie tworzenia.


Inne

Nazwa Składniki Wejście » Wyjście Opis
Sztabka netherytu Sztabka złota +
Odłamek netherytu










Używana do tworzenia narzędzi i zbroi
Minerały Blok węgla/
Blok żelaza/
Blok złota/
Blok diamentu/
Blok lazurytu/
Blok szmaragdu/
Blok netherytu




9

9

9

9

9

9

9












Odzyskiwanie minerałów z bloków.
Mączka kostna Blok kości




9






Odzyskiwanie mączki kostnej z bloku kości.
Bryłka złota Sztabka złota




9






Używana do wytwarzania błyszczącego arbuza , złotej marchewki i sztabki złota
Sztabka złota Bryłka złota










Używana do tworzenia narzędzi, zbroi, zegara i napędzanych torów.
Bryłka żelaza Sztabka żelaza




9






Używana do wytwarzania sztabek żelaza , latarenki i eterycznej latarenki
Sztabka żelaza Bryłka żelaza










Używana do tworzenia narzędzi, zbroi, kompasu i torów.
Kula szlamu Blok szlamu




9






Odzyskiwanie kul szlamu z bloku szlamu.
Kolorowa tarcza Tarcza
+
Sztandar








































Tarczę można połączyć ze sztandarami w celu nadania im określonego wzoru.
Drabina Patyki




3






Używana do pionowego wspinania się.
Papier Trzcina




3






Używany do stworzenia książek lub map.
Książka Papier
+
Skóra










Używana do stworzenia biblioteczki.
Książka z piórem Książka
+
Pióro
+
Torbiel z atramentem










Można w niej pisać.
Oko Endera Enderperła
+
Płomienny proszek










Używane do odnalezienia twierdz i aktywowania portalu Endu.
Skóra Królicza skóra










Sposób na zdobycie zwykłej skóry.
Nasiona dyni Dynia




4






Używane w rolnictwie.
Nasiona arbuza Kawałek arbuza




4






Używane w rolnictwie.
Barwiona shulkerowa skrzynia Fioletowa shulkerowa skrzynia
+
Barwnik








































Barwienie shulkerowej skrzyni.
Gwiazdka pirotechniczna Barwnik
+
Proch
+
Dodatkowy składnik



Biało zabarwiona gwiazdka pirotechnicznaBłękitnie zabarwiona gwiazdka pirotechnicznaBrązowo zabarwiona gwiazdka pirotechnicznaCzarno zabarwiona gwiazdka pirotechnicznaCzerwono zabarwiona gwiazdka pirotechnicznaFioletowo zabarwiona gwiazdka pirotechnicznaJasnoniebiesko zabarwiona gwiazdka pirotechnicznaJasnoszaro zabarwiona gwiazdka pirotechnicznaKarmazynowo zabarwiona gwiazdka pirotechnicznaLimonkowo zabarwiona gwiazdka pirotechnicznaNiebiesko zabarwiona gwiazdka pirotechnicznaPomarańczowo zabarwiona gwiazdka pirotechnicznaRóżowo zabarwiona gwiazdka pirotechnicznaSzaro zabarwiona gwiazdka pirotechnicznaZielono zabarwiona gwiazdka pirotechnicznaŻółto zabarwiona gwiazdka pirotechniczna


























Składnik nadający fajerwerkom kształt eksplozji.
Fajerwerk (bez efektu) Proch
+
Papier




3






Rakieta wytworzona w ten sposób nie da efektu eksplozji.
Fajerwerk (z efektem) Gwiazdka pirotechniczna
+
Papier
+
Proch (1-3)




3








Dodawanie większej ilości prochu strzelniczego zwiększa ciąg rakiety. Można użyć więcej gwiazdek pirotechnicznych i wtedy wszystkie efekty pojawią się jednocześnie. Maksymalnie może być 7 gwiazd przy ograniczeniu ilości prochu do jednego.
Luneta Odłamek ametystu
+
Sztabka miedzi










Przedmiot służący do przybliżania widoku.


Recepty na barwniki

Nazwa Składniki Wejście → Wyjście Opis
Mączka kostna Kość




3






Używana do przywracania naturalnego koloru wełny oraz do szybkiego wzrostu nasion i sadzonek drzew.
Błękitny barwnik Niebieski barwnik
+
zielony barwnik




2






Używany do tworzenia błękitnej wełny, błękitnego szkła, błękitnej terakoty, błękitnej glazurowanej terakoty i błękitnego cementu.
Fioletowy barwnik Niebieski barwnik
+
czerwony barwnik




2






Używana do tworzenia fioletowej wełny, fioletowego szkła, fioletowej terakoty, fioletowej glazurowanej terakoty i fioletowego cementu.
Jasnoszary barwnik Czarny barwnik
+
biały barwnik
lub
szary barwnik
+
biały barwnik




3

2








Używany do tworzenia jasnoszarej wełny, jasnoszarego szkła, jasnoszarej terakoty, jasnoszarej glazurowanej terakoty i jasnoszarego cementu.
Szary barwnik Czarny barwnik
+
biały barwnik




2






Używany do tworzenia szarej wełny, szarego szkła, szarej terakoty, szarej glazurowanej terakoty i szarego cementu.
Czerwony barwnik Krzak róży
lub
czerwony tulipan
lub
burak







2




Krzak róży




Używany do tworzenia czerwonej wełny, czerwonego szkła, czerwonej terakoty, czerwonej glazurowanej terakoty i czerwonego cementu.
Pomarańczowy barwnik Czerwony barwnik
+
żółty barwnik
lub
pomarańczowy tulipan




2










Używany do tworzenia pomarańczowej wełny, pomarańczowego szkła, pomarańczowej terakoty, pomarańczowej glazurowanej terakoty i pomarańczowego cementu.
Żółty barwnik Mniszek lekarski
lub
słonecznik





2

Mniszek lekarski




Używany do tworzenia żółtej wełny, żółtego szkła, żółtej terakoty, żółtej glazurowanej terakoty i żółtego cementu.
Jasnozielony barwnik Zielony barwnik
+
biały barwnik




2






Używany do tworzenia limonkowej wełny, limonkowego szkła, limonkowej terakoty, limonkowej glazurowanej terakoty i limonkowego cementu.
Jasnoniebieski barwnik Niebieski barwnik
+
biały barwnik




2






Używany do tworzenia jasnoniebieskiej wełny, jasnoniebieskiego szkła, jasnoniebieskiej terakoty, jasnoniebieskiej glazurowanej terakoty i jasnoniebieskiego cementu.
Karmazynowy barwnik Fioletowy barwnik + różowy barwnik
lub
niebieski barwnik + biały barwnik + czerwony barwnik
lub
niebieski barwnik + różowy barwnik + czerwony barwnik




3

5

3













Używany do tworzenia karmazynowej wełny, karmazynowego szkła, karmazynowej terakoty, karmazynowej glazurowanej terakoty i karmazynowego cementu.
Różowy barwnik Czerwony barwnik
+
biały barwnik




2






Używany do tworzenia różowej wełny, różowego szkła, różowej terakoty, różowej glazurowanej terakoty i różowego cementu.


Recepty na wełnę

Crafting/wełna

Przyszłe