Biblioteczka: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Kacper.exe (dyskusja | edycje) d →Wytwarzanie: sprzątanie |
upraszczanie itd |
||
| Linia 5: | Linia 5: | ||
|przezroczystość=Nie | |przezroczystość=Nie | ||
|światło=Nie | |światło=Nie | ||
|palność=Tak | |palność=Tak | ||
|odnawialne=Tak | |odnawialne=Tak | ||
| Linia 12: | Linia 11: | ||
}} | }} | ||
'''Biblioteczka''' (ang. ''Bookshelf'') – blok użyteczny. Ma on 2 różne tekstury, górna i dolna zapożyczona została z drewnianych [[Deski|desek]], a 4 pozostałe zostały specjalnie stworzone na potrzeby tego bloku i przedstawiają regał z książkami. Główne zastosowanie biblioteczek wiąże się z [[zaklinanie]]m – zwiększają maksymalny poziom zaklęć. | '''Biblioteczka''' (ang. ''Bookshelf'') – blok użyteczny. Ma on 2 różne tekstury, górna i dolna zapożyczona została z drewnianych [[Deski|desek]], a 4 pozostałe zostały specjalnie stworzone na potrzeby tego bloku i przedstawiają regał z książkami. Główne zastosowanie biblioteczek wiąże się z [[zaklinanie]]m – zwiększają maksymalny poziom zaklęć. Poza tym pełnią rolę dekoracyjną, ale są łatwopalne, a co za tym idzie można stosować je jako opał w [[piec]]u; nie jest to jednak opłacalne. | ||
== Otrzymywanie == | == Otrzymywanie == | ||
=== Naturalne generowanie === | === Naturalne generowanie === | ||
Biblioteczki naturalnie generują się w domach bibliotekarzy w [[ | Biblioteczki naturalnie generują się w domach bibliotekarzy w [[wioska]]ch oraz w bibliotekach w [[twierdza]]ch. | ||
* W [[ | * W [[twierdza]]ch w bibliotekach znajduje się 233 biblioteczek. | ||
* W wioskach [[Równiny|równinnych]] przypada 8 biblioteczek na dużą bibliotekę oraz 4 na małą. | * W wioskach [[Równiny|równinnych]] przypada 8 biblioteczek na dużą bibliotekę oraz 4 na małą. | ||
* W wioskach [[Pustynia|pustynnych]] w bibliotekach znajduje się 9 biblioteczek. | * W wioskach [[Pustynia|pustynnych]] w bibliotekach znajduje się 9 biblioteczek. | ||
* W wioskach [[Sawanna|sawannowych]] w bibliotekach znajduje się 8 biblioteczek. | * W wioskach [[Sawanna|sawannowych]] w bibliotekach znajduje się 8 biblioteczek. | ||
* W wioskach [[Tajga|tajgowych]] w bibliotekach znajduje się 6 biblioteczek. | * W wioskach [[Tajga|tajgowych]] w bibliotekach znajduje się 6 biblioteczek. | ||
* W wioskach [[ | * W wioskach [[Śnieżne równiny|śnieżnych]] w bibliotekach znajduje się 11 biblioteczek. | ||
Biblioteczki znajdują się także w niektórych pomieszczeniach w [[Leśny dwór|leśnych dworach]]. | Biblioteczki znajdują się także w niektórych pomieszczeniach w [[Leśny dwór|leśnych dworach]]. | ||
| Linia 30: | Linia 28: | ||
=== Niszczenie === | === Niszczenie === | ||
Blok ten może być niszczony dłonią, aczkolwiek o wiele szybciej zrobimy to [[Siekiera|siekierą]]. Od wersji 1.0.0 po zniszczeniu biblioteczki wypadają 3 książki. Biblioteczkę można odzyskać narzędziem z zaklęciem ''Jedwabny dotyk''. | Blok ten może być niszczony dłonią, aczkolwiek o wiele szybciej zrobimy to [[Siekiera|siekierą]]. Od wersji 1.0.0 po zniszczeniu biblioteczki wypadają 3 książki. Biblioteczkę można odzyskać narzędziem z zaklęciem ''Jedwabny dotyk''. | ||
{| class="wikitable" | {| class="wikitable" style="text-align:center" | ||
|- | |- | ||
! Blok | ! Blok | ||
| Linia 38: | Linia 36: | ||
|- | |- | ||
|rowspan=2 | {{BlockLink|Biblioteczka}} | |rowspan=2 | {{BlockLink|Biblioteczka}} | ||
|rowspan=2 | |rowspan=2 | 1,5 | ||
|rowspan=2 | |rowspan=2 | [[Plik:Topór.png|24px|link=Siekiera]] | ||
|Ręka | |Ręka | ||
|Drewniana | |Drewniana | ||
| Linia 47: | Linia 45: | ||
|Netherytowa | |Netherytowa | ||
|Złota | |Złota | ||
|- | |- | ||
|{{Tc|tak|2,25}} | |{{Tc|tak|2,25}} | ||
|{{Tc|tak|1,15}} | |{{Tc|tak|1,15}} | ||
| Linia 67: | Linia 65: | ||
| [[Deski]] <br>+<br> [[Książka|Książki]] | | [[Deski]] <br>+<br> [[Książka|Książki]] | ||
|{{Grid/Crafting Table | |{{Grid/Crafting Table | ||
|A1= | |A1=Dowolne deski |B1=Dowolne deski |C1=Dowolne deski | ||
|A2=Książka | |A2=Książka |B2=Książka |C2=Książka | ||
|A3= | |A3=Dowolne deski |B3=Dowolne deski |C3=Dowolne deski | ||
|Output= Biblioteczka | |Output= Biblioteczka | ||
}} | }} | ||
| Linia 75: | Linia 73: | ||
=== Handel === | === Handel === | ||
W [[Bedrock Edition|edycji Bedrock]] [[Osadnik|osadnicy]] o profesji bibliotekarza mają 50% szans na sprzedawanie 1 biblioteczki za 9 [[ | W [[Bedrock Edition|edycji Bedrock]] [[Osadnik|osadnicy]] o profesji bibliotekarza mają 50% szans na sprzedawanie 1 biblioteczki za 9 [[szmaragd]]ów. | ||
W [[Java Edition|edycji Java]] bibliotekarze mają {{Fraction|2|3}} szansy na sprzedawanie biblioteczki za 9 szmaragdów. | W [[Java Edition|edycji Java]] bibliotekarze mają {{Fraction|2|3}} szansy na sprzedawanie biblioteczki za 9 szmaragdów. | ||
== Zastosowanie == | == Zastosowanie == | ||
=== Wpływ na zaklinanie === | === Wpływ na zaklinanie === | ||
Biblioteczki zdecydowanie zwiększają siłę [[Stół do | Biblioteczki zdecydowanie zwiększają siłę [[Stół do zaklinania|stołu do zaklinania]]. Maksymalny poziom zaklęć jest równy podwojonej ilości biblioteczek i nie może przekroczyć 30. poziomu (15 biblioteczek). | ||
Jedynie biblioteczki położone po bokach | Jedynie biblioteczki położone po bokach stołu do zaklinania nieprzylegające do niego (oddzielone blokiem powietrza) mają wpływ na poziom, czyli układanie podłogi i sufitu z biblioteczek jest bezcelowe. Mogą zostać stawione na rogach. | ||
[[Plik:Maksymalnie wzmocniony stół.png|427px|center]] | [[Plik:Maksymalnie wzmocniony stół.png|427px|center]] | ||
| Linia 96: | Linia 93: | ||
|- style="text-align:center" | |- style="text-align:center" | ||
!Pulpit | !Pulpit | ||
|'''Biblioteczka'''<br>+<br>[[ | |'''Biblioteczka'''<br>+<br>[[Płyta|Płyty]] | ||
|{{Grid/Crafting Table | |{{Grid/Crafting Table | ||
|A1= | |A1= Dowolna z drewna (płyta) |B1= Dowolna z drewna (płyta) |C1= Dowolna z drewna (płyta) | ||
|B2= Biblioteczka | |||
|B3= Dowolna z drewna (płyta) | |||
|Output= Pulpit | |Output= Pulpit | ||
}} | }} | ||
| Linia 106: | Linia 103: | ||
== Wartości danych == | == Wartości danych == | ||
=== ID === | === ID === | ||
''[[Java Edition]]'': | ''[[Java Edition]]'': | ||
{| class="wikitable" | {| class="wikitable" | ||
| Linia 142: | Linia 137: | ||
== Historia == | == Historia == | ||
{{Historia|c}} | {{Historia|c}} | ||
{{Historia||0.26 SURVIVAL TEST 9|[[Plik:Biblioteczka JE1.png|32px]] Dodano biblioteczki.}} | {{Historia||0.26 SURVIVAL TEST 9|[[Plik:Biblioteczka JE1.png|32px]] Dodano biblioteczki.}} | ||
| Linia 153: | Linia 147: | ||
{{Historia|b}} | {{Historia|b}} | ||
{{Historia||1.8|snap=1.8-pre|Biblioteczki pojawiają się w [[ | {{Historia||1.8|snap=1.8-pre|Biblioteczki pojawiają się w [[wioska]]ch (w bibliotekach) i w [[twierdza]]ch (w bibliotekach).}} | ||
{{Historia|W}} | {{Historia|W}} | ||
{{Historia||1.0.0|snap=Beta 1.9-pre3|Po zniszczeniu biblioteczki otrzymujemy 3 książki.|Możemy otrzymać biblioteczkę, wydobywając ją [[ | {{Historia||1.0.0|snap=Beta 1.9-pre3|Po zniszczeniu biblioteczki otrzymujemy 3 książki. | ||
{{Historia|| | |Możemy otrzymać biblioteczkę, wydobywając ją [[narzędzie]]m zaklętym na [[Zaklinanie#Zaklęcia narzędzi|''Jedwabny dotyk'']]. | ||
|Biblioteczki są niezbędne do zaklinania na wyższych poziomach przedmiotów.}} | |||
{{Historia|||snap=Beta 1.9-pre6|[[Plik:Biblioteczka przed Texture Update.png|32px]] Zmieniono górną teksturę biblioteczki w związku ze zmianą wyglądu desek.}} | |||
{{Historia||1.2.4|snap=wydanie|Biblioteczki można konstruować ze świerkowych, brzozowych oraz tropikalnych desek.}} | {{Historia||1.2.4|snap=wydanie|Biblioteczki można konstruować ze świerkowych, brzozowych oraz tropikalnych desek.}} | ||
{{Historia||1.3.1|snap=12w21a|Dodano możliwość kupienia biblioteczki za 3 [[ | {{Historia||1.3.1|snap=12w21a|Dodano możliwość kupienia biblioteczki za 3 [[szmaragd]]y od [[osadnik]]a o profesji bibliotekarza.}} | ||
{{Historia|| | {{Historia|||snap=12w22a|Zmniejszono liczbę biblioteczek potrzebnych do uzyskania maksymalnego poziomu zaklinania do 15.}} | ||
{{Historia||1.7.2|snap=1.7.1|Biblioteczki można wytworzyć z akacjowych oraz ciemnych dębowych desek.}} | {{Historia||1.7.2|snap=1.7.1|Biblioteczki można wytworzyć z akacjowych oraz ciemnych dębowych desek.}} | ||
{{Historia||1.8|snap=14w02a|Osadnicy o profesji bibliotekarza sprzedają teraz biblioteczki za 3 lub 4 szmaragdy.}} | {{Historia||1.8|snap=14w02a|Osadnicy o profesji bibliotekarza sprzedają teraz biblioteczki za 3 lub 4 szmaragdy.}} | ||
| Linia 166: | Linia 162: | ||
{{Historia||1.13|snap=17w47a|Usunięto ID numeryczne biblioteczki wynoszące 47.}} | {{Historia||1.13|snap=17w47a|Usunięto ID numeryczne biblioteczki wynoszące 47.}} | ||
{{Historia||1.14|snap=18w43a|[[Plik:Biblioteczka JE3.png|32px]] Zmieniono teksturę biblioteczki.}} | {{Historia||1.14|snap=18w43a|[[Plik:Biblioteczka JE3.png|32px]] Zmieniono teksturę biblioteczki.}} | ||
{{Historia|| | {{Historia|||snap=18w47a|[[Plik:Biblioteczka.png|32px]] Ponownie zmieniono wygląd biblioteczki.}} | ||
{{Historia|| | {{Historia|||snap=19w02a|Biblioteczki służą do konstruowania [[pulpit]]ów.}} | ||
{{Historia||1.16|snap=20w06a|Biblioteczki można stworzyć ze szkarłatnych oraz spaczonych desek.}} | {{Historia||1.16|snap=20w06a|Biblioteczki można stworzyć ze szkarłatnych oraz spaczonych desek.}} | ||
{{Historia||1.19|snap=22w11a|Biblioteczki można wytworzyć z namorzynowych desek.}} | {{Historia||1.19|snap=22w11a|Biblioteczki można wytworzyć z namorzynowych desek.}} | ||
{{Historia|pa}} | {{Historia|pa}} | ||
{{Historia||v0.2.1|[[Plik:Biblioteczka przed Texture Update.png|32px]] Dodano biblioteczki.|Nie było ich na [[tryb przetrwania|trybie przetrwania]].}} | {{Historia||v0.2.1|[[Plik:Biblioteczka przed Texture Update.png|32px]] Dodano biblioteczki. | ||
|Nie było ich na [[tryb przetrwania|trybie przetrwania]].}} | |||
{{Historia||v0.3.0|Dodano biblioteczki na trybie przetrwania.}} | {{Historia||v0.3.0|Dodano biblioteczki na trybie przetrwania.}} | ||
{{Historia||v0.9.0|snap=build 1|Biblioteczki pojawiają się w bibliotekach w wioskach.}} | {{Historia||v0.9.0|snap=build 1|Biblioteczki pojawiają się w bibliotekach w wioskach.}} | ||
{{Historia||v0.12.1|snap=build 1|Za pomocą biblioteczek można zwiększać poziomy zaklinania.|Biblioteczki mogą być wydobyte [[ | {{Historia||v0.12.1|snap=build 1|Za pomocą biblioteczek można zwiększać poziomy zaklinania. | ||
|Biblioteczki mogą być wydobyte [[narzędzie]]m zaklętym na [[Zaklinanie#Zaklęcia narzędzi|''Jedwabny dotyk'']].}} | |||
{{Historia|pe}} | {{Historia|pe}} | ||
{{Historia||1.0.4|snap=alpha 1.0.4.0|[[Osadnik|Osadnicy]] o profesji bibliotekarza na drugim poziomie sprzedają teraz biblioteczki za 3 lub 4 [[ | {{Historia||1.0.4|snap=alpha 1.0.4.0|[[Osadnik|Osadnicy]] o profesji bibliotekarza na drugim poziomie sprzedają teraz biblioteczki za 3 lub 4 [[szmaragd]]y.}} | ||
{{Historia||1.1.0|snap=alpha 1.1.0.0|Biblioteczki znajdują się w [[Leśny dwór|leśnych dworach]].}} | {{Historia||1.1.0|snap=alpha 1.1.0.0|Biblioteczki znajdują się w [[Leśny dwór|leśnych dworach]].}} | ||
{{Historia|Bedrock}} | {{Historia|Bedrock}} | ||
{{Historia||1.10.0|snap=beta 1.10.0.3|Biblioteczki służą do wytwarzania [[ | {{Historia||1.10.0|snap=beta 1.10.0.3|Biblioteczki służą do wytwarzania [[pulpit]]ów. | ||
|[[Plik:Biblioteczka.png|32px]] Zmieniono teksturę biblioteczki.}} | |||
{{Historia||1.11.0|snap=beta 1.11.0.4|Osadnicy o profesji bibliotekarza mają 50% szans na sprzedawanie biblioteczek za 6 szmaragdów jako ich pierwszą transakcję.}} | {{Historia||1.11.0|snap=beta 1.11.0.4|Osadnicy o profesji bibliotekarza mają 50% szans na sprzedawanie biblioteczek za 6 szmaragdów jako ich pierwszą transakcję.}} | ||
| Linia 197: | Linia 196: | ||
== Galeria == | == Galeria == | ||
<gallery> | <gallery> | ||
Biblioteka.png|Biblioteka utworzona z dużej ilości biblioteczek z primaaprilisowego snapshotu | |||
Lib.png|Naturalnie występująca biblioteka w [[twierdza|twierdzy]] | |||
</gallery> | </gallery> | ||
{{Bloki}} | {{Bloki}} | ||
Wersja z 13:17, 20 kwi 2025
| Typ |
Przetworzony, użytkowy, strukturalny |
| Fizyka |
Nie |
| Przezroczystość |
Nie |
| Emisja światła |
Nie |
| Odporność na eksplozje |
1,5 |
| Palność |
Tak |
| Rzadkość |
Pospolita |
| Narzędzie | |
| Odnawialne |
Tak |
| Możliwość grupowania |
Tak (64) |
Biblioteczka (ang. Bookshelf) – blok użyteczny. Ma on 2 różne tekstury, górna i dolna zapożyczona została z drewnianych desek, a 4 pozostałe zostały specjalnie stworzone na potrzeby tego bloku i przedstawiają regał z książkami. Główne zastosowanie biblioteczek wiąże się z zaklinaniem – zwiększają maksymalny poziom zaklęć. Poza tym pełnią rolę dekoracyjną, ale są łatwopalne, a co za tym idzie można stosować je jako opał w piecu; nie jest to jednak opłacalne.
Otrzymywanie
Naturalne generowanie
Biblioteczki naturalnie generują się w domach bibliotekarzy w wioskach oraz w bibliotekach w twierdzach.
- W twierdzach w bibliotekach znajduje się 233 biblioteczek.
- W wioskach równinnych przypada 8 biblioteczek na dużą bibliotekę oraz 4 na małą.
- W wioskach pustynnych w bibliotekach znajduje się 9 biblioteczek.
- W wioskach sawannowych w bibliotekach znajduje się 8 biblioteczek.
- W wioskach tajgowych w bibliotekach znajduje się 6 biblioteczek.
- W wioskach śnieżnych w bibliotekach znajduje się 11 biblioteczek.
Biblioteczki znajdują się także w niektórych pomieszczeniach w leśnych dworach.
Niszczenie
Blok ten może być niszczony dłonią, aczkolwiek o wiele szybciej zrobimy to siekierą. Od wersji 1.0.0 po zniszczeniu biblioteczki wypadają 3 książki. Biblioteczkę można odzyskać narzędziem z zaklęciem Jedwabny dotyk.
| Blok | Twardość | Narzędzie | Czas niszczenia (w sekundach)* | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Biblioteczka | 1,5 | Ręka | Drewniana | Kamienna | Żelazna | Diamentowa | Netherytowa | Złota | |||
| 2,25 | 1,15 | 0,6 | 0,4 | 0,3 | 0,25 | 0,2 | |||||
*czas liczony dla niezaklętych narzędzi
Wytwarzanie
Tworzy się ją z 3 książek oraz 6 desek.
| Składniki | Wytwarzanie | ||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Deski + Książki |
|
Handel
W edycji Bedrock osadnicy o profesji bibliotekarza mają 50% szans na sprzedawanie 1 biblioteczki za 9 szmaragdów.
W edycji Java bibliotekarze mają 2⁄3 szansy na sprzedawanie biblioteczki za 9 szmaragdów.
Zastosowanie
Wpływ na zaklinanie
Biblioteczki zdecydowanie zwiększają siłę stołu do zaklinania. Maksymalny poziom zaklęć jest równy podwojonej ilości biblioteczek i nie może przekroczyć 30. poziomu (15 biblioteczek). Jedynie biblioteczki położone po bokach stołu do zaklinania nieprzylegające do niego (oddzielone blokiem powietrza) mają wpływ na poziom, czyli układanie podłogi i sufitu z biblioteczek jest bezcelowe. Mogą zostać stawione na rogach.

15 biblioteczek ustawionych w podobny sposób wystarczy do osiągnięcia maksymalnego – 30. poziomu zaklęć.
Składnik wytwarzania
| Nazwa | Składniki | Przepis wytwarzania | ||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Pulpit | Biblioteczka + Płyty |
|
Wartości danych
ID
| Nazwa | Identyfikator | Forma | Tagi bloku | Klucz tłumaczenia |
|---|---|---|---|---|
| Biblioteczka | bookshelf
|
Blok, Przedmiot |
mineable/axe
|
block.minecraft.bookshelf
|
| Nazwa | ID słowne | ID numeryczne | Forma | ID przedmiotu | Klucz tłumaczenia |
|---|---|---|---|---|---|
| Biblioteczka | bookshelf
|
47
|
Blok, Przedmiot |
bookshelf
|
tile.bookshelf.name
|
Historia
| Classic | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| 0.26 SURVIVAL TEST 9 | |||||
| Indev | |||||
| 0.31 | 29 stycznia 2010 | Dodano możliwość stworzenia biblioteczki. | |||
| Alpha | |||||
| v1.0.11 | Teraz tworzy się je z trzech książek i sześciu desek. | ||||
| Beta | |||||
| 1.8 | 1.8-pre | Biblioteczki pojawiają się w wioskach (w bibliotekach) i w twierdzach (w bibliotekach). | |||
| Pełna wersja | |||||
| 1.0.0 | Beta 1.9-pre3 | Po zniszczeniu biblioteczki otrzymujemy 3 książki. | |||
| Możemy otrzymać biblioteczkę, wydobywając ją narzędziem zaklętym na Jedwabny dotyk. | |||||
| Biblioteczki są niezbędne do zaklinania na wyższych poziomach przedmiotów. | |||||
| Beta 1.9-pre6 | |||||
| 1.2.4 | wydanie | Biblioteczki można konstruować ze świerkowych, brzozowych oraz tropikalnych desek. | |||
| 1.3.1 | 12w21a | Dodano możliwość kupienia biblioteczki za 3 szmaragdy od osadnika o profesji bibliotekarza. | |||
| 12w22a | Zmniejszono liczbę biblioteczek potrzebnych do uzyskania maksymalnego poziomu zaklinania do 15. | ||||
| 1.7.2 | 1.7.1 | Biblioteczki można wytworzyć z akacjowych oraz ciemnych dębowych desek. | |||
| 1.8 | 14w02a | Osadnicy o profesji bibliotekarza sprzedają teraz biblioteczki za 3 lub 4 szmaragdy. | |||
| 1.11 | 16w38a | Biblioteczki występują w leśnych rezydencjach. | |||
| 1.13 | 17w47a | Usunięto ID numeryczne biblioteczki wynoszące 47. | |||
| 1.14 | 18w43a | ||||
| 18w47a | |||||
| 19w02a | Biblioteczki służą do konstruowania pulpitów. | ||||
| 1.16 | 20w06a | Biblioteczki można stworzyć ze szkarłatnych oraz spaczonych desek. | |||
| 1.19 | 22w11a | Biblioteczki można wytworzyć z namorzynowych desek. | |||
| Pocket Edition Alpha | |||||
| v0.2.1 | |||||
| Nie było ich na trybie przetrwania. | |||||
| v0.3.0 | Dodano biblioteczki na trybie przetrwania. | ||||
| v0.9.0 | build 1 | Biblioteczki pojawiają się w bibliotekach w wioskach. | |||
| v0.12.1 | build 1 | Za pomocą biblioteczek można zwiększać poziomy zaklinania. | |||
| Biblioteczki mogą być wydobyte narzędziem zaklętym na Jedwabny dotyk. | |||||
| Pełna wersja Pocket Edition | |||||
| 1.0.4 | alpha 1.0.4.0 | Osadnicy o profesji bibliotekarza na drugim poziomie sprzedają teraz biblioteczki za 3 lub 4 szmaragdy. | |||
| 1.1.0 | alpha 1.1.0.0 | Biblioteczki znajdują się w leśnych dworach. | |||
| Bedrock Edition | |||||
| 1.10.0 | beta 1.10.0.3 | Biblioteczki służą do wytwarzania pulpitów. | |||
| 1.11.0 | beta 1.11.0.4 | Osadnicy o profesji bibliotekarza mają 50% szans na sprzedawanie biblioteczek za 6 szmaragdów jako ich pierwszą transakcję. | |||
| Console Edition | |||||
| TU1 | CU1 | 1.00 | Patch 1 | ||
| 1.90 | |||||
| New Nintendo 3DS Edition | |||||
| 0.1.0 | |||||
| Pi Edition | |||||
| 0.1.1 | Dodano biblioteczki. | ||||
Galeria
-
Biblioteka utworzona z dużej ilości biblioteczek z primaaprilisowego snapshotu
-
Naturalnie występująca biblioteka w twierdzy
